مطالب آموزشی روزجهانی پنومونی (ذات الریه )

روزجهانی پنومونی (ذات الریه) - 21 نوامبر/ 12 آبان ماه

بیماری پنومونی(عفونت ریه یا ذات الریه)، به عنوان بیماری عفونی کشنده در کودکان زیر 5 سال و افراد بالای 65 سال شناخته می شود که هر ساله منجر به مرگ عده زیادی از افراد می شود.
بر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، بیماریهای پنوموکوکی اولین بیماریهای عفونی کشنده در سراسر دنیاست و سالانه بیش از یک میلیون کودک زیر 5 سال بر اثر ابتلا به بیماری های پنوموکوکی جان خود را از دست می دهند.
از این رو سازمان بهداشت جهانی و یونیسف 12نوامبر یا 21 آبان ماه را به عنوان روز جهانی پنومونی نامگذاری کرده اند.

علل پنومونی

در اثر ارگانیسم‌های مختلفی شامل ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها ایجاد می‌شود.
- در اثر استنشاق مواد شیمیایی مانند بخارهای سمی نیز التهاب ریه ایجاد می‌شود.
- التهاب ریه در اثر استشاق مواد حساسیت‌زا ایجاد می‌شود.
- مواجهه با موادی که در محیط کار یا محیط‌های دیگر وجود دارند باعث ایجاد التهاب در بافت ریه می‌شود، مثلا در برخی کشاورزان در اثر تنفس گردوغبار، التهاب ریه رخ می‌دهد.
- در بیشتر موارد، نوعی استرپتوکوک مسئول عفونت باکتریایی ریه است.
- در اثر استفراغ، بخشی از محتویات معده وارد ریه‌ها می‌شود و موجب التهاب ریه‌ها می‌گردد.

علائم پنومونی

- تب و لرز
- کم اشتهایی
- سردرد
- درد قفسه سینه: تنفس عمیق یا سرفه، منجر به ایجاد درد عمقی در قفسه سینه می‌شود.
- سرفه: سرفه در ابتدا، خشک است. اما 1 تا 2 روز بعد سرفه، خلط‌ دار می‌شود.
- خلط معمولا زرد رنگ است و ممکن است رگه‌های خونی داشته باشد.
- تنگی نفس و تنفس سریع و سطحی
- افراد در معرض ابتلا به پنومونی
- کودکان خصوصا آن‌هایی که بیماری مزمن دارند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن قلبی، ریوی، کبدی، کلیوی، آسم، ديابت
- افرادی که سیگار می‌کشند.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند افراد مبتلا به ایدز
- افراد پیر و ضعیف
- افرادی که طحال آنان با جراحی برداشته شده است
- افراد الکلی

پیشگیری از پنومونی

- سیگار کشیدن بافت ریه را تخریب می‌کند و ریه را نسبت به عفونت‌ها آسیب‌پذیر می‌کند.
- برای باکتری پنوموکوک واکسنی تهیه شده است، اما جزء برنامه‌ی واکسیناسیون کشوری نیست. برای دریافت آن می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بالای 65 سال دارید، سیستم ایمنی شما ضعیف شده است یا به بیماری مزمنی مانند بیماری مزمن قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی، آسم و یا دیابت دچار هستید، باید واکسن پنوموکوک را دریافت کنید. همچنین باید به خوبی از خود مراقبت کنید و برای پیشگیری از ابتلا به پنومونی ویروسی، واکسن آنفلوانزا بزنید.
- اگر به هر علتی با جراحی، طحال شما برداشته شده است، دریافت واکسن پنوموکوک بسیار اهمیت دارد.
- در صورت ابتلا به سرماخوردگی و سایر عفونت‌های تنفسی باید نکات بهداشتی رعایت گردد تا از انتقال عوامل بیماری‌زا به افراد مستعد بیماری پیشگیری شود.

تشخیص پنومونی
با معاینات و برخی اقدامات دیگر (مانند رادیوگرافی)، بیماری تشخیص داده می‌شود.
در موارد نادری، ممکن است یک بیماری شبیه به عفونت ریه باشد و به بررسی‌های بیشتر نیاز باشد، مثلا سرطان ریه با چنین علائمی بروز می‌کند.

 درمان پنومونی

در مواردی به صورت سرپایی قابل درمان است و در موارد دیگر درمان به صورت بستری صورت می‌گیرد.
درمان آنتی بیوتیکی، فیزیوتراپی قفسه سینه، و در مواردی اکسیژن استفاده می‌شوند.
در صورتی که در 2 تا 3 ماه گذشته سفری به کشورهای دیگر داشته‌اید، بسیار مهم است که فوراً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است نوع ارگانیسمی که از مکان‌های دیگر موجب بیماری شما شده به درمان متفاوتی نیاز داشته باشد. بسته به نوع و شدت بیماری ممکن است درمان خوراکی یا تزریقی استفاده شود.

پس از درمان موفقیت‌آمیز عفونت ریوی ممکن است احساس خستگی، کوتاهی نفس و سرفه‌ی آزاردهنده و طولانی مدت را برای چند هفته داشته‌باشید که طبیعی است.

امسال روز جهانی ذات الریه  در 12 نوامبر 2020 در طی یک بیماری همه گیر جهانی برگزار می شود که به طور چشمگیری مرگ و میرهای ناشی از پنومونی ناشی از COVID-19 و سایر علل را افزایش می دهد.  

COVID-19 می تواند 1.9 میلیون نفر به تعداد تلفات امسال اضافه کند. این می تواند مرگ و میر ناشی از ذات الریه را بیش از 75 درصد افزایش دهد. هیچ عفونت دیگری باعث این تعداد مرگ نمی شود.

تخمین زده می شود که اختلالات در خدمات بهداشتی منجر به ابتلای 2/3 میلیون کودک دیگر شود ( 35٪ ناشی از ذات الریه و سپسیس نوزاد)

در این روز جهانی ذات الریه ، ما از دولت ها و سایر ذینفعان می خواهیم اطمینان حاصل کنند که تلاش گسترده برای کنترل بیماری همه گیر به کاهش عفونت های تنفسی و مرگ و میر در میان کودکان و بزرگسالان انجام  دهند.

روز جهانی ذات الریه با یک نشانه مهم ژنو به رنگ آبی در آمد ، رویدادها در سراسر جهان به منظور افزایش آگاهی در مورد قاتل برجسته کودکان زیر 5 سال است.

بیش از 1.5 میلیون کودک هر ساله بر اثر ذات الریه می میرند ، بیش از هر بیماری دیگر. اما یک میلیون کودک در سال می تواند با مداخلات ساده ای مانند واکسیناسیون علیه شایع ترین دلایل ذات الریه و درمان با آنتی بیوتیک نجات یابد.

 اقدامات مقابله با پنومونی

در سراسر جهان امسال ، از مردم خواسته شده است تا در روز جهانی ذات الریه ، شلوار جین آبی بپوشند تا با این هدف ابراز همبستگی کنند ، زیرا آبی رنگ تم ائتلاف است. ژنو قرار است فواره 140 متری نمادین خود ، (Jet d'Eau )را به رنگ آبی درآورد.

اتحاد جهانی

اتحادیه GAVI با کمک شرکای خود مانند WHO ، یونیسف و دولت های در حال توسعه، قصد دارد واکسن های جدیدی علیه بیماری پنوموکوک ، علت اصلی ذات الریه ، در بیش از 40 کشور کم درآمد جهان تا سال 2015 تهیه کرده اند.

در نتیجه کار GAVI از سال 2000 ، بیش از 257 میلیون کودک پس از ایمن سازی ایمن شده اند.

ویروس کرونا و "ذات الریه خاموش"
"ذات الریه خاموش" می تواند یکی از عوامل بین موارد خفیف کووید ۹۱ باشد که ناگهان حاد می شوند .