تشخیص سرطان سینه با هوش مصنوعی: پزشکان بهترند یا هوش مصنوعی؟

نتایج یک پژوهش جدید حکایت از آن دارد که رایانه می‌تواند در تشخیص انواع ضایعه‌های سرطانی و پیش‌سرطانی سینه بهتر از پزشکان عمل کند.

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا یک سیستم هوش مصنوعی را با استفاده از 240 تصویر بیوپسی پستان آموزش دادند و نتایج تفسیر دستگاه را با نظرات تشخیصی 87 پاتولوژیست مقایسه کردند.

عملکرد دستگاه در تعیین و طبقه‌بندی انواع بیوپسی‌های پستان کمابیش شبیه تشخیص پزشکان بود.

بااین حال هوش مصنوعی در تشخیص یک تمایز مهم بهتر از پزشکان عمل کرد: هوش مصنوعی بهتر می‌تواند تفاوت بین سرطان DCIS (سرطان درجا از منشأ مجاری) و هیپرپلازی آتیپیک را تشخیص بدهد؛ هیپرپلازی آتیپیک ضایعه‌ای خطرناک با نشانه‌های مشابه سرطان است، اما سرطانی نیست و به درمان‌های لازم برای سرطان نیاز ندارد. 

دکتر جوان المور، نویسنده مسئول این مقاله که در نشریه JAMA منتشر شد، می‌گوید: "تصاویر پزشکی بیوپسی‌های پستان حاوی حجم بالایی از داده‌های پیچیده هستند و تفسیر آنها کاملاً به متخصص بستگی دارد. تشخیص دادن هیپرپلازی آتیپیک سینه از سرطان DCIS به لحاظ بالینی بسیار مهم است، اما تمییز قائل شدن بین این دو برای متخصصین پاتولوژی بسیار دشوار است. پزشکان گاهی اوقات پس از گذشت یک سال، حتی تشخیص قبلی خود را نیز رد می‌کنند. "

گام نخست برای درمان هر دو مورد DCIS و هیپرپلازی آتیپیک یکسان است؛ ضایعه باید برداشته شود. اما مراحل بعدی درمان کاملاً متفاوت است.

بیماران مبتلا به DCIS باید جراحی لامپکتومی (برداشتن توده) انجام دهند و سپس تحت پرتودرمانی یا هورمون درمانی با داروهایی مانند تاموکسیفن قرار بگیرند. اگر سرطان تهاجمی باشد، جراحی ماستکتومی (برداشتن پستان) ضرورت می‌یابد.

اما هیپرپلازی آتیپیک ضایعۀ خطرناکی است که پستان را درگیر می‌کند و دربارۀ احتمال ابتلا به سرطان سینه هشدار می‌دهد. پزشکان توصیه می‌کنند که ضایعه برداشته شود و درمان معمولاً در همین نقطه خاتمه می‌یابد.

دکتر ماریلین روزا، متخصص پاتولوژی مرکز سرطان مافیت ـ که البته نقشی در مطالعه مورد بحث ندارد ـ معتقد است، در حال حاضر روش کامل و مناسبی برای تشخیص دادن این دو عارضه از هم وجود ندارد:

"مشکل اصلی ما تمییز دادن هیپرپلازی آتیپیک از DCIS گرید پایین است. هیپرپلازی آتیپیک عارضه‌ای است که بعضی ویژگی‌های DCIS را دارد، اما سرطانی نیست. این عارضه شبیه به DCIS گرید پایین است، اما DCIS نیست."

پزشکان تومور را برای تمایز قائل شدن بین این دو عارضه اندازه‌گیری می‌کنند. اگر تومور کوچکتر از 2 میلی‌متر باشد، پس تومور هیپرپلازی آتیپیک است و اگر بزرگتر باشد، حتماً DCIS است. این روش ظاهراً اکثر اوقات درست است، اما اصلاً دقیق نیست.

دکتر روزا در توضیح می‌گوید: "مشکل اینجا است که در بیوپسی فقط بافت نمونه‌ را در اختیار دارید. پزشک فقط یک میلی‌متر از توده را نمونه‌برداری می‌کند و نمی‌تواند مطمئن باشد که چه چیزی در سینه باقی مانده است. مسلماً هیچ پزشکی نمی‌خواهد درمانی را به بیمارش تحمیل کند که نیازی به آن ندارد."

به همین دلیل دکتر المور، استاد دانشگاه کالیفرنیا معتقد است که نتایج پژوهشش بسیار دلگرم کننده و جالب است:

"بسیار مهم است که پزشک از همان ابتدا برمبنای تشخیص صحیحی جلو برود تا بتواند موثرترین و بهترین درمان را به بیمار پیشنهاد کند."

پژوهشگران امیدوارند که هوش مصنوعی با بهره‌گیری از دستاوردهای جدیدتر بتواند به ابزاری حیاتی برای کمک کردن به متخصصین پاتولوژی تبدیل شود. همچنین پژوهشگران در جستجوی روشی برای استفاده از هوش مصنوعی در تشخیص ملانوم هستند.

خلاصه: